الم یعلم بأن الله یری

اَلَم یَعلَم بِأنَّ اللهَ یری

بارها آیه شریفه «الم یعلم بأن الله یری» را از وعاظ شنیدم که بر منبر می‌خوانند. و مقدمه‌ای بود بر این‌که موعظه را آغاز کنند. خداوند، ناظر بر اعمال ماست؛ پس در نهان و آشکار، او را نافرمانی نکنید. آنقدر این تأویل متداول شد، که یادمان رفت که ناظر بودن خداوند، وجه دیگری هم دارد. 

حضور خداوند و نظارت او بر اعمال بندگان، تنها در وقت خطا و اشتباه نیست. پروردگار در همه حال حاضر و ناظر است. در شدت و رخاء، در تنگدستی و ثروت، در تندرستی و بیماری، در حزن و سرور و در کل احوال بندگانش. چه متوجه او باشند و چه نباشند. و این غفلت بندگان است که خود را از او دور می‌بینند. 

اما این آیه را باید آن روز به یادآورد که مشکلات زندگی، تاب و تحمل از ما گرفته و از شدت ناراحتی، جزع و فزع می‌کنیم. آنگاه که چاره‌جویی و تدبیر مؤثر نیست و تنها جرعه‌ی تلخِ صبر، قطره‌ی چشمه اشك و دست افراشته به دعا، کلید حل مشکلات است. و در اوج صبر، آنگاه که رشته امید از خلق، گسسته و به مخلوق گره خورده است، بزرگی و مهربانی خالق را می‌بینیم که در تمامی این مشکلات، آنچنان که از یک دوست انتطار می‌رود، حاضر و ناضر بوده است.

آیه «الم یعلم بأن الله یری» را بندگان باید در همه احوال با خود زمزمه کنند. خداوند هیچ گاه از بندگان خویش غفلت نمی‌کند. و ذکر خداوند موجب آن است که بندگان نیز به یاد او باشند و عبادت و بندگی خدا را به جای آورند. بهتر آن است که بنده در مقام بندگی خود، در مقابل خداوند سر تعظیم و تعبد فرود آورد تا عزت و شرف پیدا کند.

مگر بنده نمی‌داند که خداوند به او می‌نگرد؟ . . .